به گزارش روابط عمومی پارک علم و فناوری خراسان جنوبی به نقل از  اداره روابط عمومی وزارت علوم، دکتر محمدعلی زلفی‌گل در آئین نکوداشت سالروز تأسیس معاونت فناوری و نوآوری این وزارتخانه ضمن گرامیداشت هفته بسیج، با اشاره به اینکه با تاسیس پارک‌های علم و فناوری اتفاقات ارزشمندی در زمینه علم و فناوری کشور رخ داده است گفت: اگر فرایند علم و فناوری کشور را پس از انقلاب اسلامی بررسی کنیم، می بینیم در مدت کمی اتفاقات ارزشمندی روی داده است. دهه اول، دهه ترویج علم، دهه دوم  با تاسیس مقاطع تحصیلات تکمیلی، دهه تولید علم، دهه سوم دهه افزایش کیفیت تولید علم و استاندارد‌سازی و استانداردپذیری و دهه چهارم، دهه تولید ثروت از دانش است و نقش پارک‌های علمی در دهه چهارم محسوس است.

وزیر علوم در مرور تحولات علم و فناوری خاطرنشان کرد: با توجه به زمان ناچیز تاسیس این پارک ها، دستاوردهای خوبی داشته ایم. یک ایده برای تبدیل شدن به اجرا به زمان و قوانین زیادی نیاز دارد و در بحث شرکت های دانش بنیان قدردان سورنا ستاری معاون پیشین علمی و فناوری ریاست جمهوری هستیم که این موضوع را به خوبی ارائه کرد و قوانین را طراحی و برای تصویب آنها تلاش کرد؛ به طوری که همه فعالان این حوزه اقدامات او را فراموش نمی کند.

زلفی گل با اشاره به دو موضوع مدیریتی یعنی تدوین و ارسال لایحه بودجه و برنامه توسعه هفتم کشور اظهار داشت: باید از این فرصت استفاده کرد و کمبودهای اجرای برنامه ها را اعلام کنیم تا سازمان برنامه و بودجه نیازها را برآورده کند و در قانون بودجه ۱۴۰۲ پیش بینی شود.

وی تاکید کرد: در آموزش‌های امروز نظام دانشگاهی، مهارت آموزی و آمادگی برای اشتغال به عنوان یک هدف اصلی دنبال می‌شود.

وزیر علوم اظهار داشت: چون دانشگاه‌ها را یک نهاد حکمت‌بنیان می‌دانیم برای آن اهداف غایتی از آموزش و پژوهش در نظر گرفتیم و رسیدن به آن اهداف با آموزش نظری صِرف، محقق نمی‌شود، بنابراین آموزش و پژوهش هدفمند را پیگیری می‌کنیم.

وی به نهادهای علمی کشور توصیه کرد از تجربیات دنیا استفاده کرده و روش‌های تبدیل علم به ثروت را کسب و با در نظر گرفتن شرایط بومی پیاده‌سازی کنند.

وی هماهنگی و همکاری دانشگاه و پارک علم و فناوری را مورد تاکید قرار داد و گفت: در آیین‌نامه جدید مدیریت دانشگاه‌ها، به شیوه‌های این هماهنگی اشاره شده است.

وی با اشاره به اینکه فایده نهایی رشته‌های علوم پایه، فنی و مهندسی؛ آسایش و رشته‌های علوم انسانی؛ آرامش انسان است، گفت: مراکز رشد فناوری می‌توانند به یکپارچگی علوم مختلف و ایجاد علوم بین رشته‌ای کمک کنند.

آموزش نظری برای دانش آموزان کافی نیست

زلفی گل بر آموزش پژوهش محور و مهارت محور تاکید کرد و گفت: مهارت های دانشجویان باید ارتقا یابد و این یکی از سرفصل‌های وزارت علوم است. صرفا آموزش های نظری برای نسل جوان کافی نیست و شرایط کشور می طلبد آنها در مهارت محوری توانمند باشند. پژوهش در دانشگاه ها نیز باید هدفمند باشد و نباید فقط به یک جنبه توجه کنیم و بقیه جنبه ها را نبینیم. باید شخصیت علمی و فناوری کشور را متوازن پیش برد.

وزیر علوم با تاکید بر لزوم استفاده از تجربیات کشورهای مختلف گفت: باید برای بومی سازی و بکارگیری این تجربیات تلاش کنیم.

علم و فناوری در مالکیت متفاوت هستند

زلفی گل علم و فناوری را از جهت مالکیت متفاوت دانست و افزود: دانش را وقتی منتشر می کنیم به دانش بشری تبدیل می شود و ارزش آن به انتشارش است اما فناوری قابل خرید و فروش است. وظایف پارک های علم و فناوری نیز با دانشگاه ها متفاوت است؛ زیرا آنها با فناوری سروکار دارند که از آن می توان ثروت تولید کرد. نوع نگاه ما به پارک ها و دانشگاه ها در سیاست گذاری و اجرا متفاوت است و به این دلیل معاونت فناوری را از معاونت پژوهشی جدا کردیم.

وزیر علوم، تفاوت علم و فناوری را در همگانی بودن علم و در مالکیت بودن فناوری دانست و گفت: علم وقتی به فناوری رسید، ثبت قانونی می‌شود و برای مخترع و کشور ارزش افزوده ایجاد می‌کند.

وی بحث یکپارچگی علوم را مهم دانست و گفت: علوم طبیعی و علوم انسانی دو دسته اصلی علم هستند که در علوم طبیعی دستاورد اصلی آسایش و سلامت جسمی و در علوم انسانی آرامش و سلامت روحی بشر دستاورد اصلی است. شکافی بین این دو علم در کشور وجود دارد و باید با تحقیقات بین رشته ای این شکاف را از بین ببریم.

زلفی گل با اشاره به جدا بودن آموزش پزشکی و بقیه آموزش‌ها همچون رشته‌های کشاورزی، دامپزشکی در کشور اظهار داشت: از تحقیقات بین رشته ای و چندرشته ای مغفول مانده ایم. ولی در پارک‌ها می توان همه گروه ها را کنار هم قرار داد. از این بابت پارک های علم و فناوری توانمندی و رویکرد متفاوتی نسبت به دانشگاه ها دارند.

وزیر علوم با اشاره به دستاوردهای پیشین آموزش عالی گفت: به پاس برنامه ریزی درست آموزش عالی در ادوار مختلف ۲ درصد تولید علم دنیا متعلق به ایران است و رتبه اول علمی در منطقه را داریم. باید در اشتغال بیشتر تلاش کنیم ولی نباید تولید علم کشور را منکوب کنیم و نوشتن مقاله و کتاب را نادرست بدانیم. نیاز امروز باعث نمی شود داشته قبلی خود را نادیده بگیریم.

ضرورت فعالیت جامعه علمی در زمینه تولید ثروت

وزیر علوم تاکید کرد: جامعه علمی باید در زمینه تولید ثروت هم فعال شود و ظرفیت آنها را به این سمت حرکت دهیم؛ اما این کار با تصویب قانون ممکن است قانون جهش دانش بنیان سکوی پرتاب علم به دنیای توسعه و فناوری است ولی باید از آن به خوبی استفاده کرد.

زلفی گل با تاکید بر ضرورت ارتباط خوب روسای پارک ها با دانشگاه ها گفت‌: از تقابل موفقیت حاصل نمی شود؛ موفقیت حاصل تعامل و هم افزایی است.

بازنگری در آیین‌نامه جامع مدیریت

وی با تاکید بر ضرورت طراحی قانون برای توسعه گفت‌: اکنون در حال بازنگری آیین نامه جامع مدیریت هستیم. در این آیین نامه که سال ها قبل توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده پارک های علم و فناوری در آن اصلا در نظر گرفته نشده است و روسای پارک ها جایگاه قانونی از این جهت در آیین نامه ندارند.

طراحی سامانه ناب

وزیر علوم بهره‌وری را نیاز اصلی دانشگاه‌ها و پارک‌های علم و فناوری برای برنامه‌ریزی دانست و اعلام کرد: سامانه هوشمند بهره‌وری نظام آموزش عالی با عنوان "ناب" توسط مرکز نظارت، ارزیابی و تضمین کیفیت وزارت علوم در ذیل سامانه "نان" راه‌اندازی می‌شود که در این صورت همیشه می توانیم میزان بهره وری را در هر کدام از بخش ها از جمله پارک های علم و فناوری متوجه شویم.

وزیر علوم به تولید محصولات رقابت‌پذیر از طریق اقتصاد دانش‌بنیان اشاره کرد و گفت: اگر به فناوری و نوآوری توجه کنیم، می‌توانیم محصولاتی تولید کنیم که حتی در سطح جهانی رقابت پذیر نباشند. این هنر نوآوری و تحقیق و توسعه است که محصولات رقابت ناپذیر را تولید کنیم.

پارک‌های دارویی راه‌اندازی می‌شوند

دکتر علی خیرالدین در مراسم نکوداشت سالروز تاسیس معاونت فناوری و نواوری وزارت علوم، با اشاره به راه اندازی این معاونت در آذرماه سال گذشته، بر لزوم ایجاد چنین معاونتی در همه دستگاه‌ها تاکید کرد و افزود: معاونت علمی رئیس جمهور ماموریت هماهنگی این معاونت‌ها را بر عهده دارد و هیچ تداخلی در ماموریت‌ها ایجاد نخواهد شد.

وی با بیان اینکه برای معاونت نواوری و فناوری وزارت علوم ۲۰ ماموریت تعریف شده است، حل معضل بیکاری فارغ‌التحصیلان، حمایت از توسعه عدالت محور، توسعه زیست بوم نواوری، تعامل و هم افزایی و اجتناب از موازی کاری را از جمله این ماموریت‌ها نام برد.

خیرالدین با اشاره به برنامه‌های هفته پژوهش اظهار کرد: در هفته پژوهش،قرار است از محققان در دو بخش پارک‌های فناوری و چهره‌های تاثیر گذار در حوزه فناوری تقدیر می‌شود و در مراسم امروز از چهره‌های تاثیر گذار تقدیر می‌شود.

شاخص نوآوری در ایران

معاون فناوری و نوآوری به رتبه ایران در شاخص نوآوری اشاره کرد و ادامه داد: رتبه ایران در این شاخص در سال ۲۰۱۴ در جایگاه ۱۲۰ بوده در حالی که این رتبه در سال ۲۰۲۱، شصت و در سال ۲۰۲۲ ، پنجاه و پنجم گزارش شده است.

خیرالدین خاطرنشان کرد: این در حالی است که ایران در تبدیل علم و ایده به فناوری و نوآوری و تجاری سازی ضعیف هستیم که امیدواریم با اجرایی سازی قانون جهش تولید بتوانیم رشد این حوزه را شاهد باشیم.

زیرساخت‌های توسعه فناوری

خیرالدین با اشاره به‌ایجاد زیر ساخت‌های توسعه فناوری در کشور، یادآور شد: در حال حاضر ۵۱ پارک فناوری راه اندازی شده که در آنها ۱۱۱ هزار و ۲۵۳ شغل ایجاد شده است.

وی، استقرار ۹۰۰ شرکت دانش‌بنیان نوع ۳ در پارک‌های فناوری، ایجاد ۲۶۳ مرکز رشد و ۱۱۹۰۰ واحد فناور در این مراکز را از دیگر زیر ساخت‌های توسعه فناوری نام برد و گفت: ایجاد ۵ پارک فناوری دستگاهی، ۱۲ پارک دانشگاهی از دیگر اقدامات در این حوزه است.

به گفته وی، بر اساس تفاهم وزارت علوم با معاونت علمی و فناوری، مجوز شرکت‌های نوع ۳ به پارک های علم و فناوری داده شد و از ابتدای سال تاکنون ۹۰۰ شرکت دانش بنیان نوع ۳ ایجاد شده است و هسته های فناور در آستانه تبدیل شدن به شرکت‌های دانش بنیان پیشرفته هستند.

معاون فناوری وزارت علوم، همچنین از راه‌اندازی یک پارک دارویی در پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی خبر داد.

راهبردهای معاونت فناوری وزارت علوم در توسعه فناوری

وی با اشاره به راهبردهای این معاونت در اجرای ماموریت‌های این معاونت در وزارت علوم، گفت: ایجاد تعامل بین دانشگاه‌ها و پارک ها در گذشته مغفول مانده بود که با ایجاد معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم این امر با تاکید و تمرکز بر بحث فناوری و ارتباط دانشگاه با صنعت به عنوان مهم ترین راهبرد معاونت در دستور کار قرار گرفت و در این راستا، زبست بوم فناوری با تدوین و ابلاغ آیین نامه کارآفرینی و نوآوری تکمیل شد تا مراکز کارآفرینی و نوآوری شکل گیرند.

معاون فناوری وزارت علوم، آموزش و کارآفرینی را راهبرد دیگر این معاونت دانست و خاطرنشان کرد: طرح ملی کارآفرینی را پیشنهاد دادیم که بر اساس این طرح هر دانشجو یک میلیون تومان اعتبار دریافت می کند، هر دانشگاه ۱۰۰ میلیون تومان اعتبار دارد و بر اساس آن دانشجویان می توانند کارآفرینی کنند.

وی افزود: تجاری سازی و اشتغال دانش بنیان نیز از راهبردهای ما بوده که طرح دستیار فناور را برای تحقق آن اجرا کردیم. بر اساس آمار تاکنون ۲ هزار و ۱۷۱ دانشجو در مرحله اول در طرح شرکت کرده‌اند. هر پارک علم و فناوری ۳۶۰ میلیون تومان اعتبار در این طرح دارد، در مجموع برای این طرح ۲۵ میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم که ۱۵ میلیارد تومان تامین شده است. در این طرح دانشجو می تواند ۶ ماه در یک شرکت دانش بنیان یا واحد فناور کار کند و از یک میلیون تا سه میلیون تومان(از مقاطع کارشناسی تا دکتری) دستمزد بگیرد.

وی، شبکه‌سازی و حل مسائل عمده کشور را بر اساس تحقیقات نیازمحور را راهبرد دیگر این معاونت دانست و گفت: اعطای پایه های تشویقی به اعضای هیات علمی بر اساس دستاوردهای فناوری و پژوهش های کاربردی و فعالیت های فناوری بر این اساس در وزارت علوم به تصویب رسید تا به نوعی فعالیت های فناوری برای اعضای هیات علمی فرهنگ سازی شود.

خیرالدین افزود: طرح نظام ایده‌ها و نیازها (سامانه نان) نیز با هدف نیازمحور کردن ایده ها راه افتاد تا حلقه مفقوده بین صنعت و دانشگاه رفع شود. تاکنون ۶ هزار ۱۲۹ نیاز و  ۵۳۶ ایده در این سامانه ثبت شده و وزارت نفت از دیگر وزارتخانه ها فعال تر بوده است.

نرخ فروش دانش‌بنیان‌های مستقر در پارک‌ها

معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم با اشاره به دوره های ترویج کارآفرینی در دانشگاه ها اظهار داشت: ۳۰ هزار دانشجو هر کدام یک میلیون تومان اعتبار برای شرکت در دوره های کارآفرینی دریافت می کنند که ۵۰ درصد از بودجه این دوره‌ها را معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تامین می‌کند.

خیر الدین افزود: هر کدام از ۵۰ پارک علم و فناوری مسیولیت متولی یکی از برنامه هاست به این شکل همه برنامه ها در معاونت انجام نمی شود.

وی در مورد افزایش فروش و اشتغال واحدهای فناور اظهار داشت: نرخ اشتغال واحدهای فناور از ۷۰ هزار نفر در سال گذشته به ۱۱۰ هزار نفر در سال جاری و فروش شرکت های فناور مستقر در پارک های علم و فناوری نیز به ۲۶ هزار میلیارد تومان در سال افزایش یافته است.

معاون فناوری وزارت علوم، با اشاره به تصویب آئین نامه حمایت از تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین وزارت علوم گفت: این آیین نامه با ۳۹ ماده تصویب شد و ظرفیت خوبی برای توسعه اشتغال دانش بنیان در اختیار ما قرار می‌دهد.

وی با توصیه برای استفاده از قانون جهش دانش بنیان تاکید کرد: ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش بنیان و ماده ۱۳ این قانون تامین اعتبار مالی و معافیت مالیاتی شرکت های دانش بنیان را تسهیل می کنند. همچنین ماده ۱۴ این قانون تاسیس سازمان توسعه و سرمایه گذاری را بیان می‌دارد.

معاون فناوری وزارت علوم، در پایان با اشاره به ۵۸ سفر استانی طی یک سال گذشته و دیدار با مقامات استانی و روسای پارک ها از تلاش های برخی استانداران از جمله استاندار یزد برای برگزاری جلسات ستاد اقتصاد دانش بنیان در سطح استان تشکر کرد.

معرفی پارک های برتر

 در این آیین، پارک‌ علم و فناوری سیستان و بلوچستان و پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف در مجموع شاخص‌ها به عنوان پارک‌های برتر معرفی شدند.

در ادامه، پارک آذربایجان شرقی از نظر تعاملات بین‌المللی و گرنت فناوری، برتر معرفی شد.

پارک‌های علم و فناوری خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان و شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان نیز از نظر برگزاری تور فناوری، برتر شدند.

از نظر توسعه زیست بوم فناوری، پارک علم و فناوری خراسان رضوی و از نظر توسعه فرهنگ فناوری، پارک علم و فناوری گیلان برتر شدند.

در شاخص تحقیق و توسعه، پارک علم و فناوری پردیس و پارک سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران، برتر شدند.

پارک علم و فناوری البرز که کمترین بودجه دولتی را دارد، رتبه برتر فروش محصولات را کسب کرد.

پارک علم و فناوری چهارمحال و بختیاری از نظر تعامل با دستگاه‌های اجرایی استانی برتر شد و از نظر اشتعال آفرینی رتبه برتر به پارک کردستان رسید.

در زمینه طرح دستیار فناوری نیز، پارک استان فارس به عنوان دبیرخانه این طرح، شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان و پارک دانشگاه فردوسی مشهد برتر شناخته شدند.

در زمینه ثبت نیازها و ایده‌ها در سامانه نان، وزارت نفت و پارک علم و فناوری استان سمنان برتر معرفی شدند.

از میان مراکز رشد فناوری، مرکز رشد فناوری تربت حیدریه، مرکز رشد دانشگاه صنعتی سهند و مرکز رشد پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی، برتر شدند.

از نظر کارآفرینی نیز مرکز کارآفرینی دانشگاه صنعتی شریف به عنوان پارک برتر معرفی شد.