ایرانی که در دوران پهلوی جز وابستگی تمام و کمال به غرب و شرق، چیزی در چنته نداشت، اکنون به یکی از قطب‌های برتر دنیا در زمینه‌های مختلف از جمله علم و فناوری تبدیل شده است و با وجود شرکت‌های دانش‌بنیان و تحقیقاتی، رستاخیز علمی و فناوری در این کشور در حال ایجاد است

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل پارک علم و فناوری خراسان جنوبی به نقل از خبرنگار خاورستان، در آستانه سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، مقایسه ایرانِ قبل و بعد از انقلاب اسلامی، می تواند ماهیت و دستاوردهای این نهضت بزرگ را به خصوص برای نسل جوان کشور روشن کند. انقلابی که به گفته معمار کبیر آن؛ معجزه قرن و انفجار نور بود. در واقع پیشرفت های اتفاق افتاده پس از ایجاد ساختار جدید نظام و پس ازآن هم بلبشوی جنگ، واقعا چیزی جز معجزه نیست. ایرانی که در دوران پهلوی جز وابستگی تمام و کمال به غرب و شرق، چیزی در چنته نداشت، اکنون به یکی از قطب های برتر دنیا در زمینه های مختلف از جمله علم و فناوری تبدیل شده است. این پیشرفت ها در حالی است که این انقلاب از همان ابتدای پیروزی مورد ظلم و تحریم های متعدد قرار گرفت و در تمام این سال‌ها در مسیر مخالف و پر از تیر و تیغ دشمن حرکت کرده است. اما از طرف دیگر در حالی شاهد عقب ماندگی های شدید علمی در دوران پهلوی بودیم که هیچ سنگی در مسیر حرکت وجود نداشت و این کشورهای مداخله گر، همراه با این رژیم بودند.

مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب، از عقب ماندگی های شرم آور علمی در دوران پهلوی به عنوان ضربه سخت و از طرف دیگر پیشرفت های حاصل شده در دوران انقلاب را رستاخیز علمی ایران تعبیر می کنند.

 پیشرفت های علمی ایران در دوران پس از انقلاب اسلامی حیرت انگیز بوده و نرخ رشد علمی ۱۱ برابری نسبت به میانگین جهانی داشته است. علاوه بر تربیت نیروی انسانی شایسته به عنوان یکی از مهم ترین مولفه های توسعه و همچنین رفع وابستگی های ذلت آور، ارتقای سطح علمی جامعه، افزایش نرخ باسوادی، رشد مراکز علمی مدارس و دانشگاه ها و رشد تعداد دانشجویان در رشته های مختلف علمی، رتبه برتر ایران در تعداد مقالات و ارجاعات علمی و ثبت اختراعات و برتری در فناوری نانو، هسته ای، فضایی و سلول های بنیادی از جمله مهم ترین دستاوردهای علمی و فناوری انقلاب اسلامی به شمار می رود.

 چاپ سالانه بیش از 25 هزار مقاله علمی در شرایط تحریمی

 محمدعلی ناصری رئیس پارک علم و فناوری خراسان جنوبی در گفت‌وگو با خبرنگار خاورستان، اظهار کرد: برای اینکه ببینیم از نظر تولید علم و دانش در چه وضعیتی هستیم، در این خصوص آمارها کاملا واضح و گویا است.

 وی با اشاره به اینکه در تمام دوران قبل از انقلاب اسلامی، حدود 400 مقاله isi  و تولید دانش، توسط کشور در مجامع علمی دنیا به چاپ رسیده است، افزود: این در حالی است که اکنون با وجود شرایط تحریمی کشور و در حالی که ژورنال های خارجی بر اساس تحریم ها و قانون داماتو، مقالات علمی ما را چاپ نمی کنند، اما باز هم سالانه بیش از 25 هزار مقاله در بهترین ژورنال های خارجی به چاپ می رسد.

 رتبه علمی 16 جهانی و اول منطقه توسط ایران

 رئیس پارک علم و فناوری خراسان جنوبی گفت: بر این اساس، در تولید علم و دانش هم از نظر کمیت و هم کیفیت به شدت رشد داشته ایم، به خصوص بعد از سال‌های جنگ تحمیلی. در همین خصوص از رتبه های بسیار پایین، اکنون به رتبه 16 علمی در بین کشورهای دنیا رسیده ایم که البته در منطقه خاورمیانه و غرب آسیا، رتبه اول علمی از آن جمهوری اسلامی ایران است.

 ناصری بیان کرد: در حوزه فناوری و استفاده از فناوری نیز، پارک های علم و فناوری از 20 سال قبل رشد کرده و مقداری جوان تر هستند. اما اکنون بیش از 10 هزار شرکت فناور و بیش از 3 هزار شرکت دانش بنیان در سطح کشور وجود دارد که ظرفیت بسیار ارزشمندی است. البته در برخی از حوزه ها مانند نانو، در سطح خاورمیانه بی‌رقیب هستیم.

 وی با تاکید بر اینکه پیشرفت های کنونی ایران از نظر تولید علم و دانش و فناوری اصلا قابل مقایسه با زمان پهلوی نیست، افزود: در زمان پهلوی از نظر زیرساختی تنها چند دانشگاه در شهرهای بزرگ کشور وجود داشت در حالی که اکنون هر کسی در هر جایی اهل علم و دانش باشد، زیرساخت ها برای تحصیل او مهیاست.

 پیشتازی تولیدات علمی دانشگاه بیرجند از تمام فعالیت‌های علمی قبل از انقلاب

 رئیس پارک علم و فناوری خراسان جنوبی تصریح کرد: از نظر تولید علم، فقط تولیدات دانشگاه بیرجند، از کل فعالیت ها و تولیدات علمی در دوران قبل از انقلاب بیشتر است، چه برسد به دانشگاه های بزرگ تر کشور.  ناصری با بیان اینکه امروز جمهوری اسلامی محور مقاومت در برابر جبهه استکبار است، اظهار کرد: قطعا اگر نتوانیم با علم و دانش پیش برویم و حوزه های اقتصادی، نظامی و ... ما از پشتوانه علمی برخوردار نباشد، امکان رقابت و تقابل وجود نخواهد داشت. وی با تاکید بر اینکه باید بتوانیم در همه حوزه ها از جمله علم و فناوری، روی پای خودمان بایستیم، گفت: البته این موضوع به معنای بستن مرزها و عدم تبادل علمی با دنیا نیست، بلکه باید در عین تبادلات علمی، اما دست ها را بر روی زانوهای خودمان بگیریم و روی پیشرفت های علمی جوانان خودمان حساب کنیم.

 رستاخیز علمی

 رئیس پارک علم و فناوری خراسان جنوبی با اشاره به موضوع رستاخیز علمی که توسط مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب، مطرح شد بیان کرد: خوشبختانه با وجود پارک های علم و فناوری، شرکت های دانش بنیان و شهرک های جدید تحقیقاتی که در حال راه اندازی است رستاخیز علمی و فناوری در حال ایجاد است و از ذخیره علمی که تولید دانش و مقالات است، برخورداریم. ناصری با اشاره به اینکه کشور ایران یک درصد جمعیت جهان را دارد، اما بیش از دو درصد تولید علم جهان را در کارنامه خود دارد، تاکید کرد: اکنون باید از بستر علم و دانش ایجاد شده استفاده و آن را تجاری سازی و به فناوری تبدیل کرد که این بستر آماده شده است. وی اظهارکرد: در مسیر رستاخیز علمی، در حوزه فناوری نیز باید اقدامات مناسبی انجام شود. در واقع ساختارها و بروکراسی های اداری، باید طوری تنظیم شود که مزاحمت ها به حداقل برسد و جوانی که پس از کسب علم در دانشگاه، قصد تولید محصول را دارد نباید جلوی پای او سنگ باشد.

 عقب‌ماندگی در زمان پهلوی حتی از همسایگان

 رئیس پارک علم و فناوری خراسان جنوبی یادآور شد: متاسفانه در زمان پهلوی همه چیز در اختیار مستشاران بود و اجازه کسب دانش و تولید کاربردی آن به جوانان داده نمی شد که این موضوع سبب عقب ماندگی های شدید حتی نسبت به کشورهای همسایه شده بود. در همین خصوص تا چند سال قبل، ترکیه از نظر علمی از ما جلوتر بود، ولی اکنون در منطقه غرب آسیا همه کشورها را پشت سر گذاشته ایم. ناصری تصریح کرد: اکنون نیاز است تا در زمینه تجاری سازی و فروش محصول و صادرات آن بیشتر تمرکز شود تا در این خصوص نیز پیشتاز باشیم. وی با بیان اینکه چه بخواهیم یا نخواهیم؛ در کشوری هستیم که بروکراسی های اداری وجود دارد و از طرف دیگر بخش خصوصی خیلی ساختار قوی ندارد، گفت: این موضوع جوانان نخبه و علمی را با مشکلاتی مواجه کرده است، به همین دلیل مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب تاکید کردند که جوانان باید در حوزه علم و فناوری عرصه را مانند جهاد ببینند.

 تحریم‌ها فرصتی برای پیشرفت‌های علمی

 رئیس پارک علم و فناوری خراسان جنوبی ادامه داد: همانطور که در جنگ تحمیلی هیچ تجهیزات و حتی اسلحه درستی نداشتیم اما جوانان با شور و خلاقیت خود به پیروزی رسیدند، اکنون در حالی که می‌طلبد ادارات بروکراسی‌ها را به حداقل برسانند، جوانان نیز باید در این مسیر جهادگونه گام بردارند و با تفکر بسیجی جلو بیایند تا مشکلات سر راه رشد و توسعه دانش و فناوری حل شود. ناصری با اشاره به تحریم های موجود در زمینه های علمی، گفت: بخشی از تحریم ها در حوزه فعالیت های علمی و فناوری تاثیر بسیار مثبتی برای ما داشته است، همانطور که یکی از شرکت های زیرمجموعه پارک علم و فناوری، به دلیل وجود تحریم ها، قبلا قادر به تولید یک یا دو دستگاه ونتیلاتور در سال بود، اما از زمان شیوع بیماری کرونا و نیاز به این دستگاه و تحریم کشور، اکنون این شرکت علاوه بر تولید حدود 400 دستگاه ونتیلاتور و تامین نیاز کشور، آماده صادرات آن به سایر کشورها نیز هست.

 وی اظهار کرد: خراسان جنوبی نیز در حالی که یک درصد جمعیت کشور را دارد، اما بیش از دو درصد شرکت های فناور کشور را در اختیار دارد که این یعنی به نسبت جمعیت استان، دو برابر سایر استان ها شرکت فناور دارد. ناصری افزود: در سطح استان نیروی انسانی با سواد و مستعدی داریم که هم از نظر دانش در سطح خوبی هستند و هم توقع پایین و تفکر جهادی و بسیج گونه دارند. این موضوع بسترهای خوبی برای تولید علم و فناوری را در استان فراهم کرده است که قطعا رفع بروکراسی های اداری و تسهیل قوانین، پیشرفت ها را بیشتر خواهد کرد.